Autor: Danuta Czelakowska
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza IMPULS
Mowa ojczysta od zawsze stanowiła fundament kształtowania tożsamości narodowej i kulturowej. To właśnie poprzez język człowiek uczy się nazywać świat, porządkować własne doświadczenia i wyrażać emocje. W rodzinie i szkole dziecko nie tylko zdobywa umiejętności komunikacyjne, ale również kształtuje swój sposób myślenia, buduje więź z tradycją i rozwija zdolność uczestniczenia w życiu społecznym. Nieprzypadkowo wielcy pedagodzy i myśliciele podkreślali, że troska o język ojczysty jest jednocześnie troską o kulturę i przyszłość narodu. Szczególne znaczenie ma tu edukacja polonistyczna w pierwszych latach nauki szkolnej, gdy kształtują się podstawy umiejętności czytania, pisania i świadomego posługiwania się słowem. Jest to czas, w którym dziecko przechodzi od spontanicznej mowy do świadomego języka pisanego, a nauczyciel staje się przewodnikiem w tej niezwykle odpowiedzialnej drodze.
Na tym tle książka Danuty Czelakowskiej „Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym”, jawi się jako publikacja nie tylko potrzebna, ale wręcz niezbędna. Autorka podejmuje trudne zadanie – przedstawia bowiem całościową wizję kształcenia polonistycznego na etapie wczesnoszkolnym, łącząc perspektywę teoretyczną z praktyczną. Jej książka to przemyślana propozycja dydaktyczna, która uwzględnia zarówno wymagania współczesnej szkoły, jak i bogatą tradycję polskiej pedagogiki.
Na uwagę zasługuje klarowna struktura opracowania. Czelakowska prowadzi czytelnika od podstaw – roli języka w rozwoju dziecka – aż po konkretne wskazówki dotyczące organizowania procesu nauczania. Widać w tym nie tylko głęboką wiedzę autorki, ale i jej troskę o praktyczne zastosowanie teorii. Uwagę zwraca bogactwo przykładów metodycznych, które mogą stać się inspiracją zarówno dla początkujących nauczycieli, jak i dla doświadczonych pedagogów poszukujących nowych rozwiązań. Książka składa się z jedenastu rozdziałów, z czego pierwszy traktuje o celach edukacji wczesnoszkolnej. Autorka pisze tu m.in. o celu nadrzędnym i celach szczegółowych, o treściach kształcenia i wychowaniu w edukacji polonistycznej, a także o materiale nauczania i środkach dydaktycznych. Rozdział drugi koncentruje się na metodach nauki czytania i pisania. Poznamy tu podział metod czytania i pisania, wady i zalety metod analitycznych, a także najnowsze tendencje w procesie nauki czytania i pisania, zaś kolejne dwa rozdziały koncentrują się odpowiednio na procesie nauki czytania i pisania – podstawach psychofizjologicznych, istocie nauki czy gotowości i aspektach nauki. W rozdziale piątym autorka przedstawia rolę i kształcenie języka dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Kolejne trzy rozdziały koncentrują się na pracy z tekstem literackim, nauczaniu gramatyki, a także ortografii i interpunkcji. Niezwykle interesujący i ważny jest rozdział dziewiąty, traktujący o rozwijaniu twórczej aktywności uczniów – znajdziemy tu m.in. metoda pobudzania myślenia twórczego czy stymulowanie wytwarzania dywergencyjnego i konwergencyjnego. Rozdział dziesiąty porusza kwestię gier i zabaw dydaktycznych w polonistycznej edukacji dzieci – znajdziemy tu omówienie celów zabaw, funkcji zabaw w nauczaniu języka polskiego, a także przykłady takich zabaw. Ostatni rozdział traktuje o dramatyzacjach w nauczaniu wczesnoszkolnym języka polskiego i zawiera m.in. wyjaśnienie pojęcia, istoty i klasyfikacji gier dramatycznych, rodzaje technik dramowych czy przykłady dramtyzacji.
Szczególnie cenne jest podkreślanie przez autorkę, że edukacja polonistyczna nie sprowadza się do ćwiczeń technicznych, lecz ma wymiar kulturotwórczy i wychowawczy. Nauka czytania i pisania jest u niej powiązana z kształtowaniem wrażliwości literackiej, rozwijaniem wyobraźni i uczeniem szacunku do słowa pisanego. To podejście tradycyjne, a zarazem niezwykle aktualne – w dobie dominacji obrazów i skrótowych komunikatów troska o piękno i poprawność języka wydaje się bardziej potrzebna niż kiedykolwiek. Czelakowska nie pomija także roli nauczyciela, którego postrzega jako przewodnika i animatora. Nauczyciel nie ma być jedynie dostarczycielem wiedzy, ale kimś, kto rozbudza w dziecku ciekawość, uczy samodzielnego myślenia i kształtuje odpowiedzialny stosunek do języka.
Podsumowując, „Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym” Danuty Czelakowskiej to książka wartościowa, łącząca rzetelność naukową z praktycznym przesłaniem. Może stanowić solidne wsparcie zarówno w kształceniu akademickim przyszłych nauczycieli, jak i w codziennej pracy pedagogicznej. Jej lektura przypomina, że język ojczysty nie jest jedynie narzędziem komunikacji, lecz dobrem, o które należy dbać od najmłodszych lat.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz