Dorota Traczyk-Bednarek "Zaburzenia odżywiania"

Tytuł: Zaburzenia odżywiania

Autor: Dorota Traczyk-Bednarek

Wydawnictwo: Sensus

Zaburzenia odżywiania należą do najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych naszych czasów, choć ich źródła sięgają dużo głębiej niż współczesność. Od wieków istniały osoby, które odmawiały jedzenia, traktując to jako formę umartwienia czy duchowego oczyszczenia. Jednak dopiero XX i XXI wiek, ze swoim kultem ciała, nieustanną presją na wygląd oraz wszechobecną obecnością mediów, uczynił z anoreksji, bulimii czy kompulsywnego objadania się choroby powszechne i dramatycznie dotykające zwłaszcza młodego pokolenia. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, miliony ludzi na całym świecie borykają się z tymi problemami, a w samej Europie odsetek młodych dziewcząt, które przynajmniej raz w życiu doświadczyły zaburzeń odżywiania, sięga kilkunastu procent. To już nie jednostkowe dramaty, ale zjawisko społeczne, którego konsekwencje wykraczają daleko poza sferę zdrowia fizycznego – uderzają w rodziny, w relacje, w fundamenty wspólnoty. Dlatego właśnie literatura podejmująca temat zaburzeń odżywiania jest tak cenna. Nie tylko pomaga lepiej zrozumieć cierpienie osób dotkniętych tymi schorzeniami, ale także uczy, jak dostrzegać pierwsze symptomy i jak reagować.

Książka Doroty Traczyk-Bednarek „Zaburzenia odżywiania” wpisuje się w ten nurt niezwykle potrzebnych publikacji, które łączą rzetelną wiedzę medyczną z wiedzą. Autorka- dietetyczka i psychodietetyczka, opierając się na bogatym doświadczeniu zawodowym i gruntownych badaniach, podjęła się zadania niezwykle trudnego: w przystępny, a zarazem wyczerpujący sposób opisać fenomen chorób, o których wiele się mówi, lecz niewiele rozumie. Jej książka składa się z sześciu obszernych rozdziałów, które stanowią swoistą drogę przez labirynt zaburzeń odżywiania – od definicji i kryteriów diagnostycznych, przez opis konkretnych jednostek chorobowych, aż po refleksje nad terapią i społecznymi uwarunkowaniami.

Wartość merytoryczna tej publikacji jest bezsprzeczna. Autorka nie poprzestaje na powierzchownym omówieniu problemu, ale sięga głęboko w źródła, pokazując, że zaburzenia odżywiania to nie tylko kwestia nadmiernej ambicji czy „kaprysu nastolatki”. To poważne choroby psychiczne, których korzenie tkwią w złożonej sieci czynników: biologicznych, środowiskowych i kulturowych. Już w pierwszych rozdziałach czytelnik otrzymuje solidne podstawy wiedzy – nie suche definicje, ale klarowne objaśnienia, które pomagają uporządkować to, co często jest zniekształcane przez medialne uproszczenia. Następnie autorka przechodzi do szczegółowych opisów anoreksji, bulimii, zaburzenia z kompulsywnym objadaniem się i innych, mniej znanych, ale równie groźnych problemów. Każdy rozdział to połączenie teorii z praktyką, a jednocześnie jako rodzice dzieci cierpiących na zaburzenia odżywiania, terapeuci czy wreszcie same osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania dostajemy cenne wskazówki do pracy, również pracy terapeutycznej.

Szczególnie wartościowa wydaje się część poświęcona odbudowaniu relacji z jedzeniem czy życiu po zaburzeniach odżywiania. Traczyk-Bednarek pisze tu o uwolnieniu się od ciągłej kontroli nad jedzeniem i wagą, o zmianie podejścia do jedzenia i wyzbyciu się mentalności dietetycznej. Zwraca również uwagę na często zdarzające się w zaburzeniach odżywiania nawroty i podkreśla, że najważniejsze jest to, w jaki sposób interpretujemy pojawiający się nawrót.

Całość książki została napisana językiem klarownym i przystępnym, choć opartym na wiedzy naukowej. To sprawia, że publikacja może być użyteczna nie tylko dla specjalistów – psychologów, dietetyków czy lekarzy – ale także dla rodziców, nauczycieli, a nawet dla samych młodych ludzi, którzy podejrzewają u siebie lub u rówieśników pierwsze oznaki zaburzeń. Autorka nie popada w ton moralizatorski, nie stosuje tanich uproszczeń, lecz z wyczuciem przedstawia trudny temat, pokazując jego złożoność i dramatyzm.

Eseistyczny charakter tej książki polega na tym, że czytelnik nie otrzymuje jedynie kompendium wiedzy, ale także zaproszenie do refleksji. Traczyk-Bednarek stawia pytania o przyczyny kulturowe, o odpowiedzialność rodziny i mediów, o granice, w których troska o zdrowie przeradza się w obsesję. Autorka przywołuje badania, wskazujące na to, że niemal 60 procent osób w Polsce chętnie zmieniłoby coś w swoim wizerunku, i najczęściej (ponad 50 procent) chciałoby zeszczupleć. To wszystko nadaje publikacji wymiar szerszy niż wyłącznie medyczny – staje się ona głosem w dyskusji o kondycji współczesnego człowieka.

Podsumowując, „Zaburzenia odżywiania” Doroty Traczyk-Bednarek to książka, która zasługuje na uwagę i szacunek. Jest solidnym, merytorycznym opracowaniem, a jednocześnie dziełem pisanym z sercem i świadomością ogromnej odpowiedzialności, jaka spoczywa na autorze podejmującym tak delikatny temat. To lektura obowiązkowa dla każdego, kto pragnie nie tylko zrozumieć istotę zaburzeń odżywiania, lecz także lepiej wspierać osoby nimi dotknięte.