 |
| Karol Wielki pasuje Rolanda na rycerza Źródło: Wikipedia |
W atmosferze kultury rycerskiej rozwinęła się epika rycerska, w niej zaś znalazły odzwierciedlenie ideały i obyczaje epoki, a wśród nich kult bohaterów uznanych za wcielenie cnót rycerskich. Najbujniej kwitła ona we Francji w XII i XIII w., gdzie powstała „Pieśń o Rolandzie”, uznana za najwybitniejszą epopeję rycerską.
Polski przekład „Pieśni o Rolandzie” pochodzi z roku 1932, jego autorem jest Tadeusz Boy-Żeleński.
„Pieśń o Rolandzie” (z końca XI w.) zachowała się w kilku odmiennych wersjach, z których najstarszą, z połowy XII w. (tzw. oksfordzką), uznano za najbliższą oryginałowi.
Utwór ten jest narodową epopeją francuską, której autor pozostaje nieznany, mimo iż poemat zamyka zdanie: „Tu kończy się pieśń, którą Turold spisał”. Rękopis obejmuje 291 strof różnej długości, o wersach dziesięciozgłoskowych, asonansowych, bowiem rymują się tylko ostatnie akcentowane samogłoski. „Pieśń o Rolandzie” ma przejrzystą kompozycję trójdzielną: wstęp – przygotowanie zasadzki przez zdrajcę Ganelona; rozwinięcie akcji przedstawia bohaterską walkę i śmierć Rolanda oraz jego towarzyszy; zakończenie natomiast ukazuje zemstę Karola Wielkiego na Saracenach za śmierć siostrzeńca. Poszczególne strofy stanowią treściowe oraz kompozycyjne całości i łączą się zazwyczaj w trójkowe tematyczne cykle. Trójkę bowiem uznawano w średniowieczu za liczbę świętą, doskonałą.
 |
| pomnik Rolanda Źródło: http://dolny-slask.org.pl/ |
Utwór cechuje patos i hiperbolizacja. Narrator włącza w tok opowiadania bezpośrednie wypowiedzi poszczególnych osób – stosuje naprzemiennie formę epicką – opowiadanie, i dramatyczną – dialogi, wplatając w tekst mowę niezależną. Cechuje ja – obok indywidualizacji języka – również zabarwienie uczuciowe, dlatego często występują w niej wołacze, wykrzykniki, wyrazy o zabarwieniu emocjonalnym. W „Pieśni…” zdecydowaną przewagę mają zdania pojedyncze, krótkie, niezbyt rozwinięte, a także zdania współrzędnie złożone.
Wydarzenia przedstawione w utworze odbiegają od prawdy, choć sam Roland jest postacią historyczną – należał on do grona wybitnych rycerzy i wodzów Karola Wielkiego. Podczas powrotu z hiszpańskiej wyprawy przeciw Saracenom w 778 r. dowodził on tylną strażą wojsk francuskich. W czasie przejścia przez Pireneje oddział Rolanda został napadnięty w wąwozie przez oddziały uzbrojonych Basków i zabity razem z całym swoim oddziałem. . Z biegiem lat postać Rolanda obrosła legendą, stał się on nawet wzorem chrześcijańskiego rycerza i czołowym bohaterem epiki rycerskiej, a także uosobieniem ówczesnego ideału świeckiego, za jakiego uważano dobrego rycerza.
 |
| Śmierć Rolanda w bitwie pod Roncevaux, ilustracja z manuskryptu, ok. 1455-1460 Źródło: Wikipedia |
Już wkrótce: Kronika Galla Anonima oraz Bogurodzica.
O literackim dorobku średniowiecza przeczytacie TU:
O epoce średniowiecza i jej charakterystycznych cechach przeczytacie TU:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz