Anda Rottenberg „Zbliżenia. Szkice o polskich artystach”

Tytuł: „Zbliżenia. Szkice o polskich artystach” 

Autor: Anda Rottenberg 

Wydawnictwo: ARKADY 

Dla wielu osób sztuka, a właściwie dyskusje o sztuce, to temat zupełnie abstrakcyjny. Niektórzy od rozmowy wolą kontemplowanie dzieł w ciszy nie czując nawet potrzeby, by się dzielić wrażeniami, niektórzy zaś podchodzą do kwestii sztuki z dystansem, bodźce płynące z obcowania z nią ograniczając do kategorii podoba się lub nie podoba. Są jednak i tacy, który nie tylko czują potrzebę mówienia o sztuce, którzy podejmują próby interpretacji wytworów, którzy szukają w pracach danego twórcy analogii czy też źródła inspiracji. 

To właśnie dla takich osób, choć nie tylko, dedykowana jest książka „Zbliżenia. Szkice o polskich artystach”. W opublikowanej nakładem Wydawnictwa Arkady pozycji, Anda Rottenberg zebrała całe lata swojej pracy z artystami, tworząc książkę nieszablonową, napisaną przystępnym językiem, która odsłania przed nami nie tylko nazwiska znane i nieznane, ale również ukierunkowuje nas na pewien sposób postrzegania dzieł, ich odbioru. 

Książka stanowi zbiór kilkudziesięciu zwykle krótkich tekstów, które publikowane były od końca lat dziewięćdziesiątych XX wieku w rozmaitych katalogach i czasopismach oraz książkach, a także takich, które na tego rodzaju książkę dotychczas czekały, Jak sama autorka zauważa, wybór określonych tekstów nie wyczerpuje „(…) wyznawanej przeze mnie aksjologii sztuki polskiej”, ale z pewnością pozwala nieco zbliżyć się czytelnikowi do świata sztuki, a w niektórych przypadkach sposób odbioru tej sztuki ułatwić. 

Autorka planując układ książki postanowiła posłużyć się chronologią – kierowała się przy tym datami życia artystów – co sprawia, że tak jak autorka sama stwierdza, dzięki temu powstał pewien rodzaj historii polskiej sztuki, nawet jeśli jest to bardzo szczątkowa, subiektywna i selektywna, dyktowana zarówno współpracą z określonymi artystami, jak i zainteresowaniami oraz predyspozycjami autorki. 

Zbiór tekstów przypomina nieco kamienie milowe, albo koraliki nanizane na nitkę życia. A przy tym pełen jest zaskakujących odkryć, zarówno tych wizualnych, jak i tych związanych z samymi postaciami przedstawianych artystów. W książce znajdziemy takie nazwiska, jak Stanisław Fijałkowski, Jeży Nowosielski, Stefan Gierowski, Jan Tarasin, Jacek Sempoliński, Andrzej Wróblewski, Władysław Hasior – to tylko niektórzy wspomniani w książce. Poza tekstami znajdziemy też interesujące dzieła sztuki, które nie tylko uzupełniają teksty, ale nadają im głębsze znaczenie. 

Teksty zebrane w książce są zarówno w języku polskim, jak i angielskim, co czyni książkę niezwykle cenną pozycją na rynku, zwiększając jej dostępność, ale i pomagając doskonalić znajomość języka. Choć to jest tu efektem ubocznym, liczy się bowiem zatopienie w niezwykle plastycznych słowach autorki, dzięki którym jesteśmy w stanie zobaczyć wszystkie opisywane dzieła artystów, nie tylko te, które zostały zamieszczone. Warto też powiedzieć, że zbiór nie ogranicza się tylko do malarstwa (choć z radością odkryłam tu mojego ulubionego Edwarda Dwurnika). Znajdziemy tu też niezwykłe projekcje Krzysztofa Wodliczki, silne i elektryzujące, rzeźby Morela czy tajemnicze, minimalistyczne fotografie Evy Rubinstein będące swego rodzaju grą światła i cienia.