Autor: dr Joanna Wojsiat
Wydawnictwo: W.A.B.
Rozum, pamięć, emocje, świadomość – przez stulecia próbowano zrozumieć, co stanowi o istocie człowieka. Filozofowie starożytni przypisywali duszy miejsce w sercu, średniowieczni lekarze dopiero nieśmiało spoglądali w kierunku czaszki, ale dopiero wiek XIX i XX – z narodzinami nowoczesnej neurobiologii – rozpoczął prawdziwą rewolucję w pojmowaniu mózgu. Dziś, w dobie neuroobrazowania, biochemii, psychologii poznawczej i interwencji terapeutycznych, nasza wiedza o tym niezwykłym organie – choć wciąż niepełna – osiągnęła poziom, który jeszcze dekadę temu uznalibyśmy za fantastykę.
To właśnie na tym gruncie wyrasta poradnik „Tak działa mózg. Jak mądrze dbać o jego funkcjonowanie” autorstwa dr Joanny Wojsiat– doktorki nauk biologicznych w dyscyplinie biochemii, popularyzatorki nauki i autorki o ogromnym szacunku do naukowej precyzji. Jej dzieło to solidna, obszerna i niezwykle potrzebna próba podsumowania tego, co współczesna nauka wie o mózgu – ale także, jak tę wiedzę zastosować w codziennym życiu. Książka liczy ponad 400 stron i wypełniona jest po brzegi treścią – nie infantylną, nie popularnonaukową w sensie trywializującym, ale solidną, dobrze udokumentowaną nauką podaną w przystępny sposób. Czytelnik zostaje przeprowadzony przez kluczowe aspekty funkcjonowania mózgu: od podstaw anatomicznych, przez neuroprzekaźnictwo, aż po procesy pamięci, snu, uczenia się i starzenia. Sięgnąć po nią mogą zarówno osoby mające wiedzę na temat mózgu – lekarze, pedagodzy czy inni specjaliści, jak i laicy, którzy styczność z biologią mieli tylko na poziomie ukończonej szkoły.
Jedną z najmocniejszych stron tej publikacji jest jej holistyczne podejście. Dr Wojsiat nie zatrzymuje się na biologii – omawia też wpływ stylu życia na kondycję mózgu: sen, dieta, aktywność fizyczna, stres, relacje społeczne. Wszystko to z solidnym zapleczem badań i odniesieniami do literatury fachowej. Nie mamy tu do czynienia z powierzchownymi poradami, ale z głęboko ugruntowanym spojrzeniem na mózg jako organ podatny na nasze decyzje – ale też wymagający troski, cierpliwości i zrozumienia. Książka ma przejrzystą strukturę: podzielona na osiem rozdziałów tematycznych, z wyraźnie zaznaczonymi sekcjami i podsumowaniami. Rozdziały I do III są stricte merytoryczne, a autorka przybliża tu zagadnienia z zakresu neurobiologii (zwracając uwagę m.in. na rolę nerwu błędnego), sporo miejsca poświęca neuroprzekaźnikom, przybliża nam również kwestię związane z neurogenezą i neuroplastycznością. Kolejny rozdział poświęcony jest diecie i odżywianiu, a dokładnie temu, jaki wpływ ma na mózg to, co spożywamy. Dr Wojsiat zwraca szczególną uwagę też na to, w jaki sposób zdrowo odżywiać mózg. Konsekwencją tego rozdziału jest kolejny, poświęcony jelitom i mikrobiocie, a także temu, w jaki sposób o nią dbać. Rozdział VI omawia rolę snu w utrzymaniu dobrej kondycji mózgu, znajdziemy tu również informację o tym, co na sen wpływa negatywnie. Kolejny, VII rozdział dotyczy wpływu papierosów i alkoholu na kondycję mózgu, znajdziemy tu również wytłumaczenie działania mechanizmu uzależnienia. Ostatni rozdział poświęcony został zagadnieniu ruchu i wpływowi kultury fizycznego na mózg, ze zwróceniem uwagi, jak ważny jest ruch dla naszego nastroju. Książkę można czytać linearnie lub wybiórczo – w zależności od potrzeb. Taki układ przypomina solidne podręczniki akademickie, ale podane z lekkością, która sprawia, że lektura nie nuży.
Z punktu widzenia tradycjonalisty, ta publikacja zasługuje na szczególne uznanie. Nie ulega modom, nie ucieka w pseudonaukę, nie obiecuje cudów. Opiera się na klasycznej idei, że wiedza, rozum i dyscyplina mogą poprawić jakość życia. To książka, która uczy nie tylko „jak dbać o mózg”, ale też „dlaczego warto to robić” – i robi to w sposób godny zaufania.
Nie można pominąć wydania samej książki. Twarda oprawa ze stonowaną, ale elegancką grafiką, duży, wygodny format, gruby papier i przejrzysta typografia – wszystko to sprawia, że publikacja cieszy oko i rękę. To książka, którą można czytać wielokrotnie i z dumą ustawić na regale. W czasach, gdy często publikuje się w pośpiechu, na tanim papierze, ten tytuł wyróżnia się kulturą edytorską.
„Tak działa mózg” dr Joanny Wojsiat to pozycja dojrzała, obszerna i niezwykle przydatna. Stanowi most między światem nauki a codziennością, między laboratorium a kuchnią, snem, stresem, ruchem. Dla osób, które cenią rzetelną wiedzę i chcą podejmować mądre decyzje zdrowotne – to lektura obowiązkowa. W czasach pełnych dezinformacji, uproszczeń i sensacyjnych poradników, ta książka jest jak głos rozsądku i naukowej pokory. Można ją śmiało polecić każdemu, kto wierzy, że życie intelektualne zaczyna się od wiedzy – a wiedza od zrozumienia własnego mózgu.
*recenzja w ramach współpracy barterowej*
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz