Podróże z dzieckiem: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – hołd historii i pamięci

W tym roku w trakcie pobytu w Sopocie udało nam się odwiedzić Gdańsk, choć pobyt w tym mieście był stanowczo zbyt krótki. Wykorzystałyśmy go głównie do spacerów po mieście i odwiedzin w fantastycznym Muzeum Bursztynu (TU), ale zawędrowałyśmy aż do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Nieco przypadkiem, nie planowałyśmy bowiem wizyty tu, ale przyciągnęła nas osobliwa bryła budynku. Muzeum powstało przy placu Władysława Bartoszewskiego, nad Motławą, blisko historycznego centrum miasta. Muzeum znajduje się w symbolicznej przestrzeni architektonicznej stanowiącej również przestrzeń pamięci — 200 metrów od historycznego budynku Poczty Polskiej w Gdańsku oraz siedem kilometrów drogą wodną od terenu byłej polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na półwyspie Westerplatte, zaatakowanych we wrześniu 1939 r.

Miejsce Pamięci i Refleksji

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku to instytucja o wyjątkowym znaczeniu, poświęcona jednemu z najtragiczniejszych rozdziałów w dziejach świata. Gdańsk to miasto, od którego praktycznie rozpoczęła się trwająca 6 lat II wojna światowa. Poczta Polska i inne strategiczne punkty były intensywnie ostrzeliwane. To tutaj obrońcy Westerplatte jako pierwsi podjęli niesprawiedliwą walkę z okupantem. Muzeum usytuowane w tym mieście, stanowi pomnik pamięci o tych, którzy cierpieli, walczyli i ginęli w imię wolności.

Narracja Osobista i Historyczna

W przestrzeni wystawienniczej, liczącej niemal 5 tysięcy metrów kwadratowych, zgromadzono blisko 3 tysiące oryginalnych eksponatów i niemal 260 stanowisk multimedialnych. Całość tworzy wciągającą opowieść o losach ludności cywilnej, żołnierzy, rodzin, dzieci i całych narodów. Wystawa została podzielona na trzy główne części: "Droga do wojny", "Groza wojny" oraz "Długi cień wojny", które wspólnie ukazują przyczyny konfliktu, jego brutalny przebieg oraz skutki odczuwane przez dekady po jego zakończeniu.

Narracja skupia się w dużej mierze na doświadczeniach Polski, choć nie zapomina o szerszym kontekście międzynarodowym. Szczególne miejsce zajmują tu relacje świadków, archiwalne fotografie, a także filmy dokumentalne, które w sposób sugestywny oddają grozę wojennej rzeczywistości.

Zwiedzanie wystawy zaczęłyśmy od zobaczenia przestrzeni adresowanej do dzieci poniżej 12 roku życia pt. "Podróż w czasie". Składają się na nią 2 elementy: rekonstrukcja mieszkania warszawskiej rodziny oraz sali lekcyjnej, ukazujące realia życia i nauki w trudnym czasie II Wojny Światowej. Wystawa jest częścią wystawy głównej.

sala szkolna i katedra

sala szkolna

Nowoczesność w służbie pamięci

Muzeum wykorzystuje najnowsze technologie, by jak najlepiej oddać dramatyzm tamtych lat. Zwiedzający mogą korzystać z interaktywnych stanowisk, a dzięki audioprzewodnikom – dostępnym w sześciu językach – poznawać historię w sposób pogłębiony i indywidualny. Muzeum zadbało również o dostępność – przygotowano specjalne trasy dla osób z niepełnosprawnościami.

Jak podkreślają pracownicy placówki, ideą przewodnią jest nie tylko przekazanie wiedzy, lecz także umożliwienie odbiorcy przeżycia historii. Dzięki temu każdy zwiedzający może poczuć, że uczestniczy w opowieści o ludzkim losie w czasach wojennej zawieruchy.

Ciekawostki i mniej znane fakty

Wśród ekspozycji znajdziemy także eksponaty dokumentujące liczne mniej znane epizody związane z wojną – historie przedstawiające, jak poszczególne narody radziły sobie w obliczu okupacji, głodu czy terroru. Ekspozycja nie ogranicza się wyłącznie do dokumentowania heroicznych czynów – ukazuje również codzienne zmagania zwykłych ludzi, ich lęki, nadzieje i dramatyczne wybory.

Organizacja wizyty – praktyczne wskazówki

Z uwagi na rozległość wystawy, warto przeznaczyć minimum trzy godziny na jej zwiedzenie, choć ci, którzy pragną dokładnie zapoznać się z wszystkimi salami i materiałami dodatkowymi, mogą potrzebować nawet 4–5 godzin. Zwiedzanie rozpoczyna się 14 metrów pod ziemią – po wejściu do gmachu należy udać się do wind, które prowadzą do poziomu wystawy stałej.

Przed wejściem znajdują się kasy biletowe, lecz w sezonie letnim – z uwagi na dużą popularność muzeum – warto wcześniej zakupić bilety online, co pozwala uniknąć kolejek. Bilet normalny kosztuje 32 zł, ulgowy – 22 zł. Wypożyczenie audioprzewodnika to wydatek zaledwie 12 zł, a zdecydowanie podnosi jakość zwiedzania. My niestety chodziłyśmy bez audioprzewodnika i przyznam, że po pewnym czasie miałam wrażenie chaosu i przytłoczenia. To też wpłynęło na odbiór muzeum – stwierdziłam, że drugi raz bym już tu nie przyszła. Warto wspomnieć, że bagaże pozostawiamy w szafkach za kasami.

Przed wejściem do Muzeum możemy natomiast zobaczyć pomnik rotmistrza Witolda Pileckiego. Sformułował ją i zadeklarował dr Karol Nawrocki wkrótce po objęciu funkcji dyrektora Muzeum. Pomnik przedstawia postać Pileckiego ustawioną na cokole nawiązującym kształtem do form architektonicznych Muzeum. Wykonana z brązu figura mierząca 2,8 m uchwycona jest w ruchu, odzwierciedlającym w symboliczny sposób dobrowolny pobyt Rotmistrza w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz i brawurową ucieczkę – Witold Pilecki, przedstawiony w mundurze rotmistrza, gestem dłoni odrzuca za siebie obozową czapkę. 

Wizyta, którą trudno zapomnieć

Muzeum II Wojny Światowej to nie tylko atrakcja turystyczna – to przede wszystkim lekcja historii, której nie wolno nam zapomnieć. Odwiedziny w tym miejscu to głęboko poruszające doświadczenie, które zmusza do refleksji nad losem człowieka w obliczu wojny, nad wartością wolności i ceną, jaką za nią zapłacono.

Dla miłośników historii, patriotów, nauczycieli, uczniów i każdego, kto pragnie lepiej zrozumieć przeszłość – to miejsce absolutnie obowiązkowe. Nie sposób przejść przez nie obojętnie.